دندان ها در اثر پوسیدگی و حوادث مختلف از دست می روند و جای آنها در دهان خالی می ماند. خالی ماندن جای دندان در دهان موجب خارج شدن شکل طبیعی سایر دندان ها، عملکرد نادرست جویدن غذا و ظاهر نازیبای فرد می شود. راه حلی که علم دندانپزشکی برای رفع مشکلات دندان های از دست رفته و پوسیدگی دندان در نظر گرفته پروتز دندان است. پروتزهای دندانی در واقع جایگزین یا ترمیم کننده دندان های آسیب دیده هستند؛ که در انواع و مدل های گوناگونی ساخته می شوند.
آشنایی با انواع پروتز دندان
پروتز دندان در انواع مختلفی ساخته می شود و هر کدام از آنها ویژگی های متفاوتی دارند. پروتزهای دندانی به طور کلی به سه گروه تقسیم می شوند که در ادامه به آنها می پردازیم.
بیشتر بخوانید : انواع ایمپلنت دندان
آشنایی با ویژگی پروتزهای دندانی ثابت
پروتز دندان ثابت یا روکش دندان به طور ثابت در دهان قرار می گیرد. این نوع پروتزها به جهت ترمیم ظاهر دندان ها مورد استفاده قرار می گیرند. ظاهر این پروتزها به گونه ای است که با سایر دندان ها تفاوتی ندارند و یکسان به نظر می رسند. البته پروتزهای ثابت هم به دو دسته روکش تک واحدی و بریج تقسیم می شوند.
معرفی روکش دندان تک واحدی
پروتز دندان ثابت از نوع تک واحدی، برای روکش کردن دندان هایی با پوسیدگی زیاد یا تیره رنگ مناسب است. برخی از دندان ها به دلیل ترمیم متعدد و تیرگی، ظاهر نازیبایی پیدا می کنند؛ ولی همچنان دیواره و ریشه دندان سالم است. این نوع دندان ها با استفاده از روکش تک واحدی به بهترین شکل خود در می آیند. با استفاده از این نوع پروتز دندانی ظاهر دندان زیبا شده و به استحکام آن کمک می شود. در این روش پروتز روی پایه به طور ثابت قرار می گیرد.
آشنایی با یک پروتز ثابت به نام بریج دندان
در برخی موارد پروتز دندان ثابت، به صورت بریج انجام می شود. در این روش یک یا چند دندان از دست رفته با کمک یک پل جایگزین می شوند. به عنوان مثال دو دندان از دست رفته با فاصله سه دندان سالم با استفاده از بریج دندانی پر می شوند. یعنی پروتزها توسط یک پل به دندان های طبیعی بیمار متصل می شوند. به این ترتیب فرد مجددا زیبایی ظاهری و بهبودی در عمل جویدن را به دست می آورد. بریج دندان اغلب با تراش دادن دندان های کناری انجام می شود.
معرفی خصوصیات پروتزهای دندانی متحرک
پروتز دندان متحرک برای پر کردن جای خالی دندان های از دست رفته و به جهت بهبود عمل جویدن و زیبایی مورد استفاده قرار می گیرد. امکان خارج کردن این نوع پروتز دندانی به راحتی توسط بیمار وجود دارد. پروتزهای دندانی متحرک در بین سالمندان و برخی از جوانان محبوبیت دارند و به دندان مصنوعی نیز شناخته می شوند. این نوع پروتزها هم به سه گروه اصلی تقسیم می شوند.
ویژگی های پروتز دندان پارسیل یا دندان تکه ای
پروتز دندان پارسیل یا همان دندان تکه ای برای جای خالی یک یا چند دندان مورد استفاده قرار می گیرد. پروتزهای پارسیل دندانی به دو دسته تمام آکریل و کروم کبالت تقسیم می شوند.
- پروتزهایی که از جنس آکریل هستند برای درمان موقتی و اولیه مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال تا زمانی که شرایط قرار دادن پروتز دائمی برای فرد به وجود آید؛ از این نوع پروتزها جهت پر کردن جای خالی دندان استفاده می شود.
- پروتزهای کروم کبالت در صورت عدم امکان استفاده از پروتزهای ثابت (یا عدم علاقمندی بیمار نسبت به استفاده از آنها) برای بیمار تجویز می شود. به عنوان نمونه اگر پروتز ثابت از طریق بریج کردن برای بیمار امکان پذیر نباشد؛ از پروتزهای کروم کبالت استفاده می شود. در این پروتزها گیره فلزی احساس ناخوشایندی در بیماران ایجاد می کند؛ که البته در برخی از آنها به رنگ دندان طراحی می شوند.
پروتز دندان کامل یا دست دندان مصنوعی
پروتز دندان کامل متحرک یا دست دندان مصنوعی معمولا برای سالمندانی که تمام دندان های خود را از دست داده اند؛ تجویز می شود. استفاده از این نوع پروتز در گذشته بیشتر بوده ولی امروزه به جهت ایمپلنت های دندانی کاهش یافته است. این نوع پروتز نیز به دو صورت معمولی و لثه نرم تهیه می شود. پروتزهای دندان کامل دارای دو بخش دندان ها و لثه یا بخش صورتی است.
پروتزهای دندانی اوردنچر
پروتز دندان اوردنچر نیز برای بیمارانی که کلیه دندان های خود را از دست داده اند؛ تجویز می شود. این نوع پروتزها نیز یک دست دندان کامل متحرک هستند و روی دو یا چند پایه ایمپلنت قرار می گیرند. پروتزهای اوردنچر نسبت به پروتزهای متحرک معمولی مزیت هایی دارند.
- پروتزهای اوردنچر در دهان بیمار نسبت به پروتزهای معمولی راحت تر هستند؛ ولی احساس راحتی پروتزهای ثابت را ندارند.
- یکی دیگر از مزیت های پروتزهای اوردنچر شکل طبیعی تر آنها نسبت به پروتزهای معمولی است. با این پروتزها شکل دندان های بیمار بسیار شبیه به دندان های طبیعی است.
مراحل انجام پروتز دندان
پروتز دندان یکی از روش های درمانی زمانبر در دندانپزشکی محسوب می شود و فرد باید چندین جلسه برای آماده شدن ونصب آن در دهان به دندانپزشک مراجعه کند. به طور کلی مراحل تهیه پروتز دندانی برای هر فرد بدین منوال است:
- در مرحله اول قالب گیری توسط دندانپزشک صورت می گیرد. در این مرحله موقعیت دندان ها، فک و غیره به طور کامل بررسی می شود.
- پروتزها بر اساس قالب دهان و دندان بیمار و توسط کارشناس پروتز دندانی ساخته می شود. موادی که جهت ساخت پروتزها مورد استفاده قرار می گیرند؛ موادی منعطف و موم مانند هستند.
- پروتز در دهان بیمار قرار داده شده و مشکلات احتمالی آن رفع می شود.
قیمت پروتز دندان
قیمت پروتز دندان با توجه به عوامل مختلف تعیین می شود. نوع و تعداد پروتزهای دندان جزو مهمترین فاکتورهای موثر بر میزان قیمت آنها محسوب می شود. به عنوان مثال هزینه پروتزهای متحرک اغلب ارزان تر از پروتزهای ثابت است. هزینه لابراتوار و کارشناس پروتز دندان و همینطور هزینه دندانپزشک نیز بر کاهش یا افزایش قیمت پروتزها موثر هستند. جهت اطلاع از قیمت پروتز باید برای ویزیت و مشاوره به مطب دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک بر اساس شرایط جسمی و موقعیت دندان و فک شما پروتز مناسب را پیشنهاد می دهد و شما می توانید بر اساس آن از هزینه های پروتز مناسب آگاه شوید.
بیشتر بخوانید : ایمپلنت دندان هزینه و شرایط
